Σήμερα λοιπόν θα σας μιλήσω για ένα παιδικό βιβλίο, ένα αριστούργημα
που γράφτηκε πριν από εκατόν δεκαεννιά χρόνια, το 1899 και παραμένει
επίκαιρο μέχρι σήμερα.
Ο Γουτού Γουπατού είναι ένα διήγημα της τρίτης περιόδου της συγγραφικής δράσης του Παπαδιαμάντη, η οποία αρχίζει γύρω στα 1897 και έχει χαρακτηριστεί περίοδος λυρισμού και πάθους, με ήρωες μετανάστες, ορφανά και γενικά ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες. Ο ήρωας, σ' αυτό εδώ το διήγημα, ο νοητικά καθυστερημένος Μανόλης που παρουσιάζει κινητική αναπηρία στη δεξιά πλευρά του σώματός του, είναι ένα παιδί περιθωριοποιημένο εξαιτίας της διαφορετικότητάς του και της ανικανότητας να αναπαράγει σωστά τη γλώσσα. Ως αποτέλεσμα, τα παιδιά τον χλευάζουν και τον αποκαλούν "ο Ταπόης" ή "ο Μανόλης το Ταπόι".
Καιρό τώρα γράφουμε απόψεις για βιβλία ευπώλητων συγγραφέων, για βιβλία νέων συγγραφέων, για εξαντλημένα βιβλία κλπ κλπ.
<<Τον πετροβολούσαν οι μάγκες της αγοράς, τον κορόιδευαν τα
κορίτσια της γειτονιάς, τον φοβόντουσαν τα νήπια και τα βρέφη. Τον
έλεγαν συνήθως ο «Ταπόης» ή «ο Μανόλης, το Ταπόι»>>
Από την αρχή του διηγήματος, ο Παπαδιαμάντης μας δίνει την εικόνα του ήρωα και τη θέση του στην τοπική κοινωνία στην οποία ζει. Ο Μανόλης ζει στο Ναύπλιο μόνος με τη μητέρα του με την οποία είναι παθολογικά δεμένος. Ο αδερφός του είναι ναυτικός ενώ είχε κι άλλα δυο αδέρφια τα οποία δεν βρίσκονται πια στη ζωή. Φίλους δεν έχει, τα πιο πολλά παιδιά τον κοροϊδεύουν λόγω κυρίως της δυσκολίας του στην επικοινωνία. Αντιμετωπίζει προβλήματα με τους φθόγγους και τους τόνους με αποτέλεσμα το ''γατί'', το ''γιατί'' και το ''χαρτί'' να τα αποκαλεί με την ίδια λέξη: ''γατί".
Με την δυσκολία του στη γλώσσα και την επικοινωνία, και περιγράφοντας την ομιλία του Μανόλη ως "νηπιακή" ο Παπαδιαμάντης, αποφεύγοντας βαρείς χαρακτηρισμούς, δίνει άψογα την εικόνα του Μανόλη. Αντιμετωπίζει δε την αναπηρία ως προσωπική τραγωδία του παιδιού, αφού γίνεται αντικείμενο χλευασμού, αλλά και της μητέρας του που τον μεγαλώνει μόνη της με πολλές δυσκολίες.
Μέσα από το κείμενο καταλαβαίνουμε ότι ο Μανόλης θεωρεί τον εαυτό του άχρηστο αφού εκτός από τη γλώσσα, όλη η δεξιά του πλευρά είχε ημιπληγία. Θεωρεί τον εαυτό του κουτσό, κουλό και μουγγό. ''Ήταν ο Μανολιός το Ταπόι''. Κάποια στιγμή, παραμονή Πρωτοχρονιάς, ο Μανόλης με μια ομάδα παιδιών πηγαίνει να πει τα κάλαντα. Στην επιστροφή η παρέα δέχεται επίθεση από μια συμμορία νταήδων, με αρχηγό ένα ορφανό συνομήλικο του Μανόλη, τον Μήτρο, για να τους κλέψουν τα χρήματα που μάζεψαν από τα κάλαντα. Ο Μανόλης τρώει πολύ ξύλο, αλλά με τη βοήθεια κάποιου παιδιού που καταλαβαίνει την ομιλία του, τον βοηθά να αρπάξει με το ανάπηρο χέρι του, το λαιμό του αντιπάλου του. Ο Μήτρος κοντεύει να χάσει τη μάχη με τη ζωή, από τη δύναμη του Μανολιού, όταν ένα παιδί που αγαπάει τον Μανόλη σαν αδελφό του, φωνάζει ότι πεθαίνει η μάνα του και τον ζητάει. Ο Μανόλης πιστεύοντας το παιδιάστικο ψέμα, αφήνει ελεύθερο τον αντίπαλο του και η συμμορία τρέπεται σε φυγή. Όλα τα παιδιά επευφημούν τον Μανόλη που τους έσωσε και γίνεται ο ήρωάς τους. Ο ίδιος βέβαια παραμένει ντροπιασμένος που πίστεψε το ψέμα του φίλου του..
Μέσα σε αυτήν την γλυκόπικρη ιστορία, βρίσκουμε αξίες που θα έπρεπε κάθε γονιός να εμφυσήσει στο παιδί του.
Η κοινωνική αντιμετώπιση ενός ατόμου με "ιδιαιτερότητες" και ιδίως ενός παιδιού, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση της αυτοεκτίμησης του ατόμου. Τα παιδιά βλέπουν τον εαυτό τους μέσα από τα μάτια των άλλων.
Η αναπηρία και η κοινωνική θέση δεν σημαίνει έλλειψη αξιοπρέπειας.
Ακόμη και ο πιο "αδύναμος" άνθρωπος κρύβει έναν ήρωα μέσα του.
Ο σεβασμός κάθε ανθρώπινης υπόστασης είναι αυτός που μας διαχωρίζει ως ανθρώπους, η δε αγάπη, κατανόηση και φιλανθρωπία θεωρούνται αυτονόητες αρετές.
Η μεγαλοψυχία του Μανόλη, στο διήγημα αυτό, μας δείχνει ότι οι πιο μεγάλες ψυχές κατοικούν όχι σε ''επιβλητικά κτίρια'' αλλά σε ''ταπεινές καλύβες''.
Τίτλος: Γουτού Γουπατού
Συγγραφέας: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Εικονογράφηση: Νικόλας Ανδρικόπουλος
Εκδόσεις Άγκυρα (2002)
Εκδόσεις: Παπαδόπουλος (1999)
Εκτός κυκλοφορίας
Σύνοψη του βιβλίου "Γουτού Γουπατού"
Ο Μανωλιός είναι ένα παιδί διαφορετικό από τα άλλα: μιλάει με δυσκολία, σέρνει το βήμα του και μπορεί να πιάσει μόνο με το ένα χέρι. Έχει όμως χρυσή καρδιά, και όταν σώζει τα παιδιά από τους μάγκες της επάνω γειτονιάς, γίνεται ο ήρωας όλων. Ένα διήγημα με νόημα που παραμένει επίκαιρο.
Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι εκτός κυκλοφορίας, όμως την ιστορία του Μανόλη μπορείτε να τη βρείτε στο βιβλίο Γουτού Γουπατού κι άλλα νησιώτικα διηγήματα - Εκδόσεις ΝΗΣΙΔΕΣ
Ο Γουτού Γουπατού είναι ένα διήγημα της τρίτης περιόδου της συγγραφικής δράσης του Παπαδιαμάντη, η οποία αρχίζει γύρω στα 1897 και έχει χαρακτηριστεί περίοδος λυρισμού και πάθους, με ήρωες μετανάστες, ορφανά και γενικά ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες. Ο ήρωας, σ' αυτό εδώ το διήγημα, ο νοητικά καθυστερημένος Μανόλης που παρουσιάζει κινητική αναπηρία στη δεξιά πλευρά του σώματός του, είναι ένα παιδί περιθωριοποιημένο εξαιτίας της διαφορετικότητάς του και της ανικανότητας να αναπαράγει σωστά τη γλώσσα. Ως αποτέλεσμα, τα παιδιά τον χλευάζουν και τον αποκαλούν "ο Ταπόης" ή "ο Μανόλης το Ταπόι".
Καιρό τώρα γράφουμε απόψεις για βιβλία ευπώλητων συγγραφέων, για βιβλία νέων συγγραφέων, για εξαντλημένα βιβλία κλπ κλπ.
<<Τον πετροβολούσαν οι μάγκες της αγοράς, τον κορόιδευαν τα
κορίτσια της γειτονιάς, τον φοβόντουσαν τα νήπια και τα βρέφη. Τον
έλεγαν συνήθως ο «Ταπόης» ή «ο Μανόλης, το Ταπόι»>>Από την αρχή του διηγήματος, ο Παπαδιαμάντης μας δίνει την εικόνα του ήρωα και τη θέση του στην τοπική κοινωνία στην οποία ζει. Ο Μανόλης ζει στο Ναύπλιο μόνος με τη μητέρα του με την οποία είναι παθολογικά δεμένος. Ο αδερφός του είναι ναυτικός ενώ είχε κι άλλα δυο αδέρφια τα οποία δεν βρίσκονται πια στη ζωή. Φίλους δεν έχει, τα πιο πολλά παιδιά τον κοροϊδεύουν λόγω κυρίως της δυσκολίας του στην επικοινωνία. Αντιμετωπίζει προβλήματα με τους φθόγγους και τους τόνους με αποτέλεσμα το ''γατί'', το ''γιατί'' και το ''χαρτί'' να τα αποκαλεί με την ίδια λέξη: ''γατί".
Με την δυσκολία του στη γλώσσα και την επικοινωνία, και περιγράφοντας την ομιλία του Μανόλη ως "νηπιακή" ο Παπαδιαμάντης, αποφεύγοντας βαρείς χαρακτηρισμούς, δίνει άψογα την εικόνα του Μανόλη. Αντιμετωπίζει δε την αναπηρία ως προσωπική τραγωδία του παιδιού, αφού γίνεται αντικείμενο χλευασμού, αλλά και της μητέρας του που τον μεγαλώνει μόνη της με πολλές δυσκολίες.
Μέσα από το κείμενο καταλαβαίνουμε ότι ο Μανόλης θεωρεί τον εαυτό του άχρηστο αφού εκτός από τη γλώσσα, όλη η δεξιά του πλευρά είχε ημιπληγία. Θεωρεί τον εαυτό του κουτσό, κουλό και μουγγό. ''Ήταν ο Μανολιός το Ταπόι''. Κάποια στιγμή, παραμονή Πρωτοχρονιάς, ο Μανόλης με μια ομάδα παιδιών πηγαίνει να πει τα κάλαντα. Στην επιστροφή η παρέα δέχεται επίθεση από μια συμμορία νταήδων, με αρχηγό ένα ορφανό συνομήλικο του Μανόλη, τον Μήτρο, για να τους κλέψουν τα χρήματα που μάζεψαν από τα κάλαντα. Ο Μανόλης τρώει πολύ ξύλο, αλλά με τη βοήθεια κάποιου παιδιού που καταλαβαίνει την ομιλία του, τον βοηθά να αρπάξει με το ανάπηρο χέρι του, το λαιμό του αντιπάλου του. Ο Μήτρος κοντεύει να χάσει τη μάχη με τη ζωή, από τη δύναμη του Μανολιού, όταν ένα παιδί που αγαπάει τον Μανόλη σαν αδελφό του, φωνάζει ότι πεθαίνει η μάνα του και τον ζητάει. Ο Μανόλης πιστεύοντας το παιδιάστικο ψέμα, αφήνει ελεύθερο τον αντίπαλο του και η συμμορία τρέπεται σε φυγή. Όλα τα παιδιά επευφημούν τον Μανόλη που τους έσωσε και γίνεται ο ήρωάς τους. Ο ίδιος βέβαια παραμένει ντροπιασμένος που πίστεψε το ψέμα του φίλου του..
Μέσα σε αυτήν την γλυκόπικρη ιστορία, βρίσκουμε αξίες που θα έπρεπε κάθε γονιός να εμφυσήσει στο παιδί του.
Η κοινωνική αντιμετώπιση ενός ατόμου με "ιδιαιτερότητες" και ιδίως ενός παιδιού, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση της αυτοεκτίμησης του ατόμου. Τα παιδιά βλέπουν τον εαυτό τους μέσα από τα μάτια των άλλων.
Η αναπηρία και η κοινωνική θέση δεν σημαίνει έλλειψη αξιοπρέπειας.
Ακόμη και ο πιο "αδύναμος" άνθρωπος κρύβει έναν ήρωα μέσα του.
Ο σεβασμός κάθε ανθρώπινης υπόστασης είναι αυτός που μας διαχωρίζει ως ανθρώπους, η δε αγάπη, κατανόηση και φιλανθρωπία θεωρούνται αυτονόητες αρετές.
Η μεγαλοψυχία του Μανόλη, στο διήγημα αυτό, μας δείχνει ότι οι πιο μεγάλες ψυχές κατοικούν όχι σε ''επιβλητικά κτίρια'' αλλά σε ''ταπεινές καλύβες''.
Τίτλος: Γουτού Γουπατού
Συγγραφέας: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Εικονογράφηση: Νικόλας Ανδρικόπουλος
Εκδόσεις Άγκυρα (2002)
Εκδόσεις: Παπαδόπουλος (1999)
Εκτός κυκλοφορίας
Σύνοψη του βιβλίου "Γουτού Γουπατού"
Ο Μανωλιός είναι ένα παιδί διαφορετικό από τα άλλα: μιλάει με δυσκολία, σέρνει το βήμα του και μπορεί να πιάσει μόνο με το ένα χέρι. Έχει όμως χρυσή καρδιά, και όταν σώζει τα παιδιά από τους μάγκες της επάνω γειτονιάς, γίνεται ο ήρωας όλων. Ένα διήγημα με νόημα που παραμένει επίκαιρο.
Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι εκτός κυκλοφορίας, όμως την ιστορία του Μανόλη μπορείτε να τη βρείτε στο βιβλίο Γουτού Γουπατού κι άλλα νησιώτικα διηγήματα - Εκδόσεις ΝΗΣΙΔΕΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου