ΑΙΧΜΑΛΩΤΗ ΣΚΕΨΗ
CZESLAW MILOSZ
Σελίδες: 304 · Σχήμα: 14,5Χ20,5
ΙSBN: 978-960- 569-852- 5 · Τιμή: 16,99 €
Θέμα του βιβλίου είναι το πόσο ευάλωτη είναι η σκέψη του 20ού αιώνα στη γοητεία που ασκούν τα κοινωνικοπολιτικά δόγματα, πόσο έτοιμη να δεχτεί ακόμα και την τρομοκρατία του ολοκληρωτισμού στο όνομα ενός πολλά υποσχόμενου, λαμπρού μέλλοντος. Με αυτή την έννοια, το βιβλίο υπερβαίνει τις χρονικές και γεωγραφικές συντεταγμένες του, ιχνηλατώντας τα βαθύτερα αίτια που οδηγούν στην αναζήτηση ενός απατηλού μελλοντικού παραδείσου.
Από το εισαγωγικό σημείωμα του συγγραφέα
Γραμμένο το 1951 στο Παρίσι -τους πρώτους μήνες της αυτοεξορίας στη Δύση του
βραβευμένου με Νόμπελ Λογοτεχνίας Πολωνού συγγραφέα- το βιβλίο αποτελεί μια από τις πιο οξυδερκείς και διεισδυτικές προσεγγίσεις του σταλινισμού, η οποία προκάλεσε αρχικά την οργή και την αγανάκτηση πολλών Ευρωπαίων διανοούμενων που ζούσαν ακόμη το «μήνα του μέλιτος» με τη Σοβιετική Ένωση και τα κομμουνιστικά καθεστώτα της ανατολικής Ευρώπης.
Σήμερα, η Αιχμάλωτη σκέψη θεωρείται ένα από τα µείζονα έργα καταδίκης του
ολοκληρωτισμού, δίπλα στο Μηδέν και το άπειρο του Καίσλερ, το 1984 του Όργουελ και το Μια ημέρα του Ιβάν Ντενίσοβιτς του Σολζενίτσιν. Η Αιχμάλωτη σκέψη ρίχνει άπλετο φως στον τρόπο µε τον οποίο τα ολοκληρωτικά καθεστώτα κατορθώνουν να επιβάλλουν την απόλυτη κυριαρχία τους στη σκέψη των πολιτών, και των διανοουμένων ειδικότερα, επιστρατεύοντας άλλα μέσα, πέρα από την τρομοκράτηση και τη βία. Ανυποχώρητα υπέρμαχος της πνευματικής ελευθερίας, ο Μίλος, µε το έργο του αυτό αλλά και γενικότερα, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πορεία αφύπνισης και αντίστασης των διανοουμένων στον σταλινικό δεσποτισμό, τόσο στην Πολωνία όσο και στις άλλες χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισμού».
Τι νόημα, ωστόσο, έχει ένα τέτοιο βιβλίο σήμερα, όταν τα καθεστώτα που το ενέπνευσαν δεν υπάρχουν πια; Οι διαπιστώσεις του νομπελίστα συγγραφέα έχουν πράγματι εφαρμογή στην παρούσα κοινωνικο-πολιτική συνθήκη, ή μήπως τα σημερινά διακυβεύματα απαιτούν
διαφορετικές προσεγγίσεις; Την απάντηση την δίνει καλύτερα απ' όλους ο σπουδαίος ιστορικός Τόνι Τζαντ, που επέμενε, όσο ζούσε και εργαζόταν, να επανέρχεται στο βιβλίο του Μίλος και να το διδάσκει στους φοιτητές του. Ο ολοκληρωτισμός παίρνει διάφορες μορφές, προειδοποιούσε.
Ευάλωτος στην πνευματική αιχμαλωσία, ευάλωτος στον έλεγχο και την χειραγώγηση είναι
εκείνος που φοβάται να σκεφτεί για λογαριασμό του. Το βιβλίο του Μίλος είναι μια
προειδοποίηση, ένα σήμα κινδύνου, που αφυπνίζει το πνεύμα της αμφισβήτησης απέναντι στα δόγματα και τις επίσημες «αλήθειες».
Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
Παγκοσμίου Πολέμου, δούλεψε ως ραδιοφωνικός σχολιαστής. Με την κατάληψη της Πολωνίας από τους ναζί, εγκαταστάθηκε στη Βαρσοβία, όπου και δραστηριοποιήθηκε στο κίνημα αντίστασης.
Τις εμπειρίες του από αυτήν την περίοδο τις αποτύπωσε στο μυθιστόρημά του Οι σφετεριστές (1955). Το 1946 εντάχθηκε στο πολωνικό διπλωματικό σώμα. Το 1951, ενώ υπηρετούσε ως μορφωτικός ακόλουθος στο Παρίσι, ζήτησε πολιτικό άσυλο στη Γαλλία. Έκτοτε και μέχρι τον θάνατό του, το 2004, έζησε στη Γαλλία (έως το 1960), και εν συνεχεία στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου και δίδαξε στο Τμήμα Σλαβικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, στο Μπέρκλεϊ. Το 1970 πήρε την αμερικανική υπηκοότητα. Το 1980 τού απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ της λογοτεχνίας. H Αιχμάλωτη σκέψη (1953) είναι το πιο εμφανώς πολιτικό από τα έργα του, αλλά και εκείνο που άσκησε διαχρονικά τη μεγαλύτερη επίδραση. Έγραψε επίσης αρκετές ποιητικές συλλογές, πεζά, δοκίμια, λογοτεχνικές κριτικές, καθώς και μια αυτοβιογραφία με τον τίτλο Η πατρίδα Ευρώπη (1959).
Λέξεις που πονάνε
ABBY COOPER
Μετάφραση: Χαρά Γιαννακοπούλου
Σελίδες: 272 · Σχήμα: 14Χ20,5
ΙSBN: 978-960- 569-650- 4 · Τιμή: 12,99 €
«Κάποιοι άνθρωποι δεν πιστεύουν πως ακόμα και μία λέξη μόνο μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά.
Μερικές λέξεις έχουν ανάγκη να βρίσκονται με άλλες λέξεις για να βγάλουν νόημα,κάποιες όχι.
Τα λένε όλα, μα όλα, από μόνες τους. Και αυτό το ξέρω πολύ καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον»
Αυτή είναι η πραγματικότητα της 11χρονης Ελίζ που εξαιτίας μιας σπάνιας ασθένειας βλέπει, και κυρίως νιώθει, όλες τις λέξεις που τη χαρακτηρίζουν, να χαράσσονται πάνω στην επιδερμίδα της. Οι θετικοί χαρακτηρισμοί της προκαλούν μια ανακουφιστική αίσθηση ζεστασιάς, οι αρνητικοί όμως της προξενούν έντονη φαγούρα. Αυτή την ασθένεια η Ελίζ την αντιμετωπίζει από βρέφος, όταν όμως ξεκινήσει το γυμνάσιο θα διαπιστώσει πως το προστατευμένο σχολικό πλαίσιο της παιδικής της ηλικίας δίνει θέση σε ένα πιο σκληρό και μη ελεγχόμενο περιβάλλον. Και το κυριότερο, πως πλέον οι αρνητικοί χαρακτηρισμοί που χρησιμοποιεί η ίδια για τον εαυτό της αφήνουν το πιο έντονο σημάδι απ’ όλα.
Μέσα σε μια νέα πραγματικότητα, αφού εκτός από την εξέλιξη στην ασθένειά της, η Ελίζ βλέπει την κολλητή της να απομακρύνεται και το αγόρι που κάποτε ήθελαν να είναι μαζί να αποφασίζει πως δεν την αποδέχεται πια, εκείνη θα κάνει κάτι πραγματικά γενναίο: θα θέσει υποψηφιότητα για μια σημαντική διάκριση στο σχολείο. Μια διάκριση που θα συνοδευτεί από πολλές λέξεις φιλίας και θαυμασμού. Σύμμαχός της σε αυτή την προσπάθεια ένας άγνωστος αποστολέας που της στέλνει μηνύματα ενθάρρυνσης και της προσφέρει έμπνευση. Μέχρι το τέλος αυτής της πολυκύμαντης χρονιάς η Ελίζ θα λάβει ένα πολύτιμο μάθημα για τη δύναμη των λέξεων και το ρόλο που παίζει η δική της προσωπικότητα στην επιρροή που ασκούν πάνω της.
Το Λέξεις που πονάνε είναι ένα νεανικό μυθιστόρημα που περνά μηνύματα ενάντια στο bullying αλλά πρωτίστως αγγίζει με έναν ευαίσθητο, εστιασμένο και συνάμα απαλό τρόπο το ζήτημα της μειωμένης αυτό-αποδοχής, που ειδικά κατά τη διάρκεια της προ-εφηβείας και εφηβείας λαμβάνει γιγάντιες διαστάσεις.
Αυτός είναι και ο λόγος που οι αναγνώστες του βιβλίου μπορούν να ταυτιστούν με την Ελίζ
ακόμα και αν στη ζωή τους δεν χρειαστεί να έρθουν αντιμέτωποι με τον κοινωνικό αποκλεισμό και το χλευασμό που επιφέρει μια περίεργη ασθένεια. Συνακόλουθα, οι χαρακτήρες που πλαισιώνουν την ηρωίδα, από τους υπερπροστατευτικούς γονείς της, μέχρι τους καθηγητές της, υποτιμούν και τους νέους συμμάχους, αποτελούν όλοι καθρέφτες που λίγο - πολύ όλοι οι αναγνώστες έχουν αντικρίσει ή θα αντικρίσουν κατά τη διάρκεια της σχολικής αλλά και της ενήλικης ζωής τους. Εξάλλου, όπως η ίδια η Ελίζ διαπιστώνει σε κάποια φάση: «Ίσως όλοι να έχουμε στο μυαλό μας λέξεις που μας τρώνε μερικές φορές».
Το Λέξεις που Πονάνε έχει ήδη λάβει πολύ θετικές κριτικές και συστήνεται ανεπιφύλακτα στους αναγνώστες που βιώνουν την απότομη μετάβαση από τη σχολική στην εφηβική ηλικία.
Η ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
Λέξεις που πονάνε είναι το πρώτο της βιβλίο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου