Ο σημερινός Μυστράς είναι μια νεκρή πολιτεία. Τα απομεινάρια της ένδοξης καστροπολιτείας στέκουν αγέρωχα ατενίζοντας τον Ταΰγετο κρύβοντας μυστικά κι ανθρώπινες ιστορίες, στις πέτρες, τα θεμέλια και τα μισογκρεμισμένα του απομεινάρια. Την περίοδο του 15ου αιώνα αποτελεί ένα ισχυρό οικονομικό, εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, γίνεται πυρήνας πνευματικών ιδεών, αλλά και αντίστασης στην επερχόμενη οθωμανική λαίλαπα. Η πτώση του Μυστρά, το 1460, σηματοδότησε μια σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων στην Ευρώπη.
Το βιβλίο της κυρία Γκίκα-Πετρουλάκη μάς αποκαλύπτει έναν κόσμο, που ζωντανεύει με τρόπο μαγικό στα μάτια του αναγνώστη, ξεχασμένο, ίσως και παραγνωρισμένο, μέσα από την ιστορία μιας αγάπης που κρατιέται ζωντανή στους αιώνες. Ένα μαγνητικό πεδίο δημιουργεί αλλεπάλληλους πόλους που μαγνητίζουν ανθρώπους στον τόπο και τους δίνει ρόλους για να επιτευχθεί η ολοκλήρωση ενός όρκου, μιας υπόσχεσης και μιας κατάρας. Οι άνθρωποι φεύγουν, μα οι ψυχές τους αποκτούν σώμα, αίμα, καρδιά και μυαλό και ταξιδεύουν στους αιώνες με διαφορετικές ιστορίες, από γενιά σε γενιά μέχρι το σήμερα . «Πες μου, ορκίσου μου πως θα ΄χουμε κι άλλη ζωή μαζί» λέει η Λουκιανή στον Αλέξιο κι αυτός της απαντά, «Χίλες ζωές».
Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος δομείται με σαγηνευτικό τρόπο μια ιστορία αγάπης, της Λουκίας και του Αλέξανδρου, μέσα από εμπόδια που ο αναγνώστης προσπαθεί να τα εξηγήσει με τη λογική. Είναι άλλωστε ένας έρωτας που διάφορες συγκυρίες τον κυκλώνουν και του δίνουν δραματική πορεία. Σε καίρια σημεία η συγγραφέας προδιαθέτει για μια διαφορετική εκδοχή, για να υποψιαστεί ο αναγνώστης μια διαφορετική προσέγγιση (η γιαγιά Αριάδνη εξαπολύει κατάρες και προσπαθεί με παράδοξους τρόπους να αποτρέψει μια ένωση, η Λουκία τριγυρνάει στα ερείπια του Μυστρά και διηγείται ιστορίες με τόση φυσικότητα, από το παρελθόν που όλοι θεωρούν πως έχει αυξημένη φαντασία( ; ). Ερωτεύεται και προσπαθεί να ξεφύγει από τα προφητικά λόγια της Αριάδνης, γεννάει, όμως, κι αυτή, δίδυμες κόρες μονοζυγωτικές· μοιάζουν σαν δύο σταγόνες νερό). Απ΄ το σημείο αυτό κι έπειτα όλα παίρνουν μορφή αντίδρασης αλυσιδωτής. Η Βασιλική και η Λουκία είναι «ένα σώμα χωρισμένο στα δύο· η μία είναι το μυαλό και η άλλη η καρδιά.» Το πρώτο μέρος τελειώνει με πολύ έξυπνο τρόπο. Ο αναγνώστης ακροβατεί με αβεβαιότητα, σε αυτό που πρόκειται να συμβεί και σε αυτό που ο ίδιος θεωρεί πως είναι η λογική συνέπεια. Η Ζωή που σου ΄κλεψα, όμως δεν εξάρει τη λογική και τις εύλογες πράξεις. Δικαιώνει την πλατωνική θεωρεία που αναβίωσε, από την φρατρία του Πλήθωνα, Γεώργιου Γεμιστού (εξ ου και το Πλήθων για να θυμίζει το Πλάτων), στα μέσα του 15ου αιώνα, στον Μυστρά. Ότι δηλαδή, η ψυχή ψάχνει και αναζητά την αρετή και τη λύτρωση και μέχρι να τη βρει κατοικεί σε ανθρώπινα σώματα που θα την εξαγνίσουν.
Στο δεύτερο μέρος θα διαλευκανθεί η μυστηριώδης ιστορία του παρόντος. Μέσα από το χρονικό της Άλωσης του Μυστρά, από τη στέψη του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, ως τελευταίου αυτοκράτορα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κι έπειτα, ο αναγνώστης θα ανακαλύψει την αρχή της κατάρας και της υπόσχεσης. Εδώ ξεκινάει η αρχή του νήματος που ξεδιπλώνεται και πλέκεται με πάθος, έρωτα, βαθιά αγάπη κι αυταπάρνηση. Στο μεγάλο «υφαντό» ο τελευταίος πόντος θα μπει στο παρόν, με τρόπο λυτρωτικό και δίκαιο. Έτσι θα κλείσει ο κύκλος που χωλαίνει γενιές κι ανθρώπους ολόκληρους αιώνες. Έτσι θα ανακαλύψει ο αναγνώστης την σημασία του τίτλου του βιβλίου.
Το "Η Ζωή που σου ΄κλεψα", εκτός από μια συγκινητική ιστορία αγάπης, με πολλές εκφάνσεις, είναι και μια ισχυρή επισήμανση πως ο Μυστράς δεν είναι ένα απλό αξιοθέατο αλλά αποτελεί ιστορική μνήμη. Περιγράφει το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο της εποχής, την ακμάζουσα οργάνωση της καστροπολιτείας, τα πολιτικά παιχνίδια και τη διαφθορά της εξουσίας που επέφερε και την πτώση της, τον τρόπο σκέψης και εθιμικού τής περιόδου του βυζαντινού μεσαίωνα, τον ρόλο της εκκλησίας στα κοινά, αλλά και την ξεχωριστή συμμετοχή του Πλήθωνα στην αναβίωση του αρχαιοελληνικού κλέους, της φιλοσοφίας και στον σημαντικό ρόλο που έπαιξε η προσωπικότητά του στην ευρωπαϊκή Αναγέννηση (το δεύτερο μέρος του βιβλίου μου έφερε στη μνήμη την εξαιρετική Τριλογία του Μυστρά, του Χένετζ Τζέιμς, ως προς την προσέγγιση). Το απόλαυσα και κατάφερε να με κρατήσει σε αγωνία ως το τέλος, με την ευρηματική του πλοκή, τους λιτούς και σωστά δομημένους διαλόγους του, την ευφάνταστη ιστορία αγάπης, αλλά και τα στοιχεία που την εμπλουτίζουν. Η δε περιγραφή του Μυστρά είναι τόσο ζωντανή που κάνει τον αναγνώστη να νιώσει τη μαγεία και το μυστήριο του τόπου. Το Η Ζωή που σου ΄κλεψα είναι μια χρονοκάψουλα που ο αναγνώστης, όταν την ανοίξει, θα ανακαλύψει μυστικά και ιστορίες θαμμένες στο μακρινό παρελθόν που πήραν ξανά ζωή στο μέλλον . Σας το προτείνω ανεπιφύλακτα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου