Ο τίτλος και το εξώφυλλο, «Το Παραμύθι του Πόνου», μπορεί να οδηγήσουν στο συμπέρασμα ότι το βιβλίο σας είναι παιδικό. Πιστεύοντας ότι θα αρέσει στους μικρούς σε ηλικία αναγνώστες, εσείς που είστε η συγγραφέας του πού θα το κατατάσσατε;
Θα συμφωνήσω πως το εξώφυλλο μπορεί να οδηγήσει στο συμπέρασμα πως «Το παραμύθι του Πόνου» είναι ένα παιδικό βιβλίο. Το λευκό δέντρο μέσα στο δάσος, η ατμόσφαιρα που δημιουργούν τα χρώματα, η γραμματοσειρά, σίγουρα δηλώνουν πως το συγκεκριμένο βιβλίο πραγματεύεται κάτι μαγικό, και η μαγεία βρίσκεται περισσότερο στα παραμύθια. Όταν ακούμε τη λέξη «παραμύθι» η πρώτη εικόνα που έρχεται στο μυαλό μας, είναι ένα μικρό παιδί. Όλοι με παραμύθια μεγαλώσαμε άλλωστε. Βλέποντας όμως τη λέξη «πόνος»; Τότε τι σκεφτόμαστε; Κάτι δυσάρεστο, κάτι βαρύ.
Όταν ακούμε τη λέξη «Πόνος», όταν την διαβάζουμε κάπου, σίγουρα δεν περιμένουμε να δούμε κάτι ευχάριστο. Οι τίτλοι των παιδικών παραμυθιών δεν εμπεριέχουν λέξεις όπως πόνος ή θλίψη. Δεν έχει τύχει τουλάχιστον να διαβάσω εγώ κάποιο παιδικό παραμύθι, του οποίου ο τίτλος θα μου προκαλούσε αίσθημα δυσαρέσκειας ή προβληματισμού.
Απαντώντας λοιπόν στο ερώτημά σας, «Το παραμύθι του Πόνου» είναι μία αλληγορική νουβέλα, όπου ο πόνος είναι «αναγκαίο καλό». Συνδυάζει την μαγεία με την πραγματικότητα και είναι ιδανικό για αναγνώστες οι οποίοι διανύουν την πρώιμη και όψιμη εφηβική τους ηλικία, αλλά και για εμάς, τους μεγαλύτερους.
Φαίνεται ότι στο επίκεντρο του βιβλίου βρίσκονται τα συναισθήματα, τα οποία ούτε αποκλειστικά ανθρώπινο προνόμιο είναι ούτε εκφράζονται μόνο από ανθρώπινα όντα. Γιατί επιλέξατε αυτόν τον δρόμο έκφρασης;
Τα συναισθήματα είναι ο ορισμός της ζωής. Το μέγεθος αυτών, μπορεί να καθορίσει την κάθε μας σκέψη, την κάθε μας κίνηση. Κατ’ επέκταση την καθημερινότητά μας, την ψυχολογία μας, τις σχέσεις μας, φιλικές, συγγενικές, ερωτικές. Νιώθουμε, σκεπτόμαστε, πράττουμε.
Αναφερόμενη λοιπόν στα συναισθήματα, όχι σαν αποκλειστικά ανθρώπινο προνόμιο, τους δίνω την ένταση που τους αναλογεί μέσα σε αυτή την ιστορία. Ως επί το πλείστον, δίνοντας μορφή και χαρακτήρα σε αυτά, προσπαθώ να αποδώσω την βαθύτερη έννοια της κάθε πλευράς τους.
Τα συναισθήματά μας, ανάλογα με το μέγεθος που τους δίνουμε, το μέγεθος που ορίζουμε εμείς, μπορούν να γίνουν από σωτήρια, καταστροφικά και αντίστροφα. Έτσι αποκτούν καλή και κακή πλευρά. Θεωρώ λοιπόν πως αυτός ο τρόπος έκφρασης με οδήγησε στην επίτευξη, του να αποδώσω όσο καλύτερα γίνετε την έννοια των συναισθημάτων και το αντίκτυπο αυτών, στην καθημερινότητα μας.
Θα μπορούσαν τα συναισθήματα να υπάρχουν χωρίς λογική και η λογική χωρίς συναισθήματα;
Λογική και συναίσθημα είναι δύο έννοιες που μπορούν μόνο να συνδυαστούν. Πολλοί άνθρωποι, θέλοντας να προστατευτούν από κάποιο συναίσθημά τους, το οποίο μπορεί να είναι πολύ έντονο και μη διαχειρίσιμο, χρησιμοποιούν την λογική ως είδος προστασίας.
Από την άλλη, άλλο «νιώθω» και άλλο «σκέπτομαι». Το «νιώθω» πολλές φορές υπερτερεί του «σκέπτομαι». Το συναίσθημα δηλαδή υπερτερεί της λογικής. Οπότε, από όποια πλευρά και να το δούμε, λογική και συναίσθημα συνυπάρχουν και συνδυάζονται.
Στην αντίληψη των ανθρώπων έχει παγιωθεί ένα στερεότυπο, πως εκείνος που δρα βάση λογικής είναι ψυχρός, άκαμπτος, καθαρά διεκπεραιωτικός και πως εκείνος που δρα με το συναίσθημα είναι αυθόρμητος, γνήσιος, ζει τη ζωή στο έπακρο. Στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο δεν ισχύει, γιατί πάντα υπάρχει συναίσθημα σε μία λογική απόφαση, μα και το αντίθετο. Συναίσθημα και λογική είναι δύο «οπτικές» που αλληλοσυμπληρώνονται.
Ας αποκαλύψουμε κάτι: Η πρωταγωνίστρια, η Έρη, έχει το χάρισμα της ενόρασης. Νομίζετε ότι είναι όντως χάρισμα και, αν ναι, το έχουν λίγοι, ή λίγοι είναι εκείνοι που το αντιλαμβάνονται;
Στο «Παραμύθι του Πόνου», τα χαρίσματα των ηρώων, ανήκουν στη σφαίρα του φανταστικού και της λογοτεχνικής μυθοπλασίας. Η εφαρμογή τους στην καθημερινή μας ζωή, γίνεται μέσα από την αποκωδικοποίηση των αλληγοριών του, από τον αναγνώστη.
Η «ενόραση» μπορεί να θεωρηθεί χάρισμα ανάλογα με τον τρόπο οπτικής του ανθρώπου επάνω σε αυτήν την έννοια. Για παράδειγμα, η σωστή διαχείριση καταστάσεων, προς αποφυγή μελλοντικών αρνητικών επιπτώσεων που μπορεί να μας αποφέρει κάποια λανθασμένη απόφαση. Σε κάθε περίπτωση και ανάλογα με τις προθέσεις και πράξεις μας, αυτή η ικανότητα μπορεί να θεωρηθεί «χάρισμα» ή «κατάρα». Είναι λοιπόν στην ευχέρεια του κάθε ανθρώπου, που πιθανώς να έχει αυτή την ικανότητα, πώς θα την αξιοποιήσει, σχετικά με τον εαυτό του και τους γύρω του.
Σε τι μπορεί να βοηθήσει η ενόραση στην καθημερινότητά μας;
Η «ενόραση» στην πραγματική ζωή, είναι η δεξιότητα που κατέχει ένα άτομο με οξυμένη διαίσθηση, κριτική ικανότητα και προνοητικότητα. Μπορεί να «δει» στο παρόν, μελλοντικές επιπτώσεις των επιλογών του. Μπορεί να προνοεί σε σχέση με μελλοντικά εμπόδια και έτσι να αξιολογεί όσο το δυνατόν πιο σωστά, καταστάσεις, ανθρώπους, αποφάσεις. Οι απαντήσεις, οι λύσεις των καθημερινών προβλημάτων, συνήθως βρίσκονται μπροστά στα μάτια μας. Η αξιοποίηση όμως αυτών, βρίσκεται στην αντίληψή μας, στην καθαρότητα της σκέψης μας.
Ένας άλλος βασικός ήρωας του βιβλίου είναι ο Πόνος. Τι ρόλο παίζει στη ζωή μας ο πόνος ως έννοια;
Ο πόνος είναι ένα από τα πιο δυνατά συναισθήματα που μπορεί να αισθανθεί ένας άνθρωπος. Έντονος ή μη, διαρκείς ή σύντομος, σίγουρα είναι κάτι που μας προκαλεί δυσαρέσκεια και άγχος. Όμως, ας αναλογιστούμε το αντίθετο. Πως θα ήταν η ζωή μας αν δεν πονούσαμε ποτέ; Αν δεν μας στεναχωρούσε τίποτα; Με μία λέξη θα την χαρακτήριζα κενή.
Όλοι μας έχουμε μία εσωτερική δύναμη την οποία δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε εάν δεν μας τύχει κάτι δυσάρεστο, ώστε να προσπαθήσουμε να το φέρουμε εις πέρας. Ξεπερνώντας λοιπόν ή έστω προσπαθώντας να ξεπεράσουμε τον πόνο που μπορεί να μας προκαλέσει κάποια δυσάρεστη, ή ακόμα και αναπάντεχη κατάσταση, γινόμαστε πιο δυνατοί. Ο πόνος εν τέλει αξιοποιείται και γίνεται σύμμαχος. Έτσι είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε καταστάσεις σε ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο, όπου πριν μας φαίνονταν ανυπέρβλητες. Αυτό που πραγματεύομαι δεν είναι κάτι καινούργιο. Ο Καζαντζάκης είχε γράψει πως «στην κορυφή του πόνου κάθεται Ο Θεός, στην καλοπέραση ο διάβολος». Εγώ ήθελα να δώσω μία πιο παραμυθένια διάσταση, στην ουσία όμως, είναι μία παρόμοια σκέψη που αφορά στα οφέλη του πόνου στη ζωή. Ο πόνος από μόνος του δεν μας βοηθάει, σημαντικό είναι να μην παραιτηθούμε εμείς. Είναι σαν ένα μαύρο πανί, στην αρχή είναι τόσο μαύρο που κοιτάζοντάς το δεν μπορείς να δεις μέσα από αυτό. Όταν όμως το βγάλεις στον ήλιο και το αφήσεις εκεί να καίγεται, κάποια στιγμή θα αρχίσει να ξεφτίζει και εσύ κρατώντας αυτό το πανί που πλέον θα έχει ξεθωριάσει, θα ξεκινήσεις να βλέπεις μέσα και πέρα από αυτό.
Και γιατί ο Πόνος υπηρετεί τον βασιλιά Έρωτα και τη βασίλισσα Αγάπη;
Αν μπορούσα να σας φτιάξω ένα σχεδιάγραμμα συναισθημάτων, τότε θα ξεκινούσα βάζοντας στην κορυφή του, τον έρωτα και την αγάπη. Ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα τόσο δυνατό, τόσο μαγευτικά ανυπόφορο! Άλλοτε παραμένει ως είναι στην αρχή του και άλλοτε μεταμορφώνεται και γίνεται αγάπη. Αγάπη ερωτική, συντροφική. Η αγάπη είναι ισάξιο συναίσθημα με τον έρωτα, όμως αν και έχει ίση δυναμική με αυτόν, διαφέρει μόνο στο ότι μένει αναλλοίωτη. Διότι δεν μπορείς να αγαπήσεις και να ξε-αγαπήσεις. Τώρα, γιατί ο Πόνος υπηρετεί τον βασιλιά Έρωτα και τη Βασίλισσα αγάπη; Θα απαντήσω συνεχίζοντας με τα «παρακλάδια» του νοητού σχεδιαγράμματος που αναφέρω παραπάνω, τα οποία είναι όλα τα υπόλοιπα συναισθήματα. Ο πόνος, η ζήλεια, ο φόβος, ό,τι μπορεί να νιώσει ένας ερωτευμένος άνθρωπος, ένας άνθρωπος που αγαπάει. Γιατί όταν αγαπάς, όταν είσαι ερωτευμένος είναι σίγουρο πως κάποια στιγμή θα πονέσεις, πολύ ή λίγο, για καιρό ή στιγμιαία, δεν έχει σημασία. Θα πονέσεις, θα ζηλέψεις, θα φοβηθείς.
Ο πόνος λοιπόν, υπηρετεί τον έρωτα και την αγάπη ως φυσικό επόμενο. Είναι στην ουσία ένας πιστός υπήκοος, ο οποίος φέρνει εις πέρας κάθε αποστολή, προκαλώντας με αυτόν τον τρόπο, μόνο το καλό.
Να υποθέσουμε, διαβάζοντας και το βιβλίο και το βιογραφικό σας, ότι έχετε ιδιαίτερη σχέση και με τη μουσική. Άλλο ένα μέσο έκφρασης λοιπόν;
Η μουσική έχει τη δύναμη να απογειώνει κάθε συναίσθημα. Οξύνει τον νου, διεγείρει τις αισθήσεις, μα πάνω από όλα δημιουργεί εικόνες, γιγαντώνει κάθε σκέψη. Δεν υπάρχει ωραιότερη αίσθηση από την «ανατριχίλα» που μπορεί να προκαλέσει μία μελωδία, είτε αυτή είναι ενός αγαπημένου τραγουδιού, είτε είναι μία μελωδία που μπορεί να έχουμε συνθέσει εμείς οι ίδιοι.
Μουσική και συγγραφή, είναι δύο αγαπημένα μέσα έκφρασης τα οποία συνδυαστικά, μπορούν μόνο να αποφέρουν ένα όμορφο αποτέλεσμα. Άλλωστε, αν το σκεφτούμε σε βάθος, ένα τραγούδι ίσως να είναι μία μελοποιημένη ιστορία, μπορεί να έχει ήρωες, μπορεί να περιγράφει μία κατάσταση, μπορεί να είναι ένα ποίημα, μία έκφραση ιδεών. Σε κάθε περίπτωση, ο στοίχος είναι λογοτεχνική έκφραση και η μουσική είναι η βαθύτερη απόδοσή του. Έτσι και «στο παραμύθι του Πόνου», τα ξόρκια, τα τραγούδια, τα λόγια των ηρώων, σε πολλά σημεία εκφράζονται μέσα από τη μουσική, και ο λόγος; Η ατμόσφαιρα. Δεν θα μπορούσα να γράψω μόνο στοίχους, αφήνοντάς τους «γυμνούς». Τους «έντυσα» λοιπόν με μουσική. Με την μουσική που τους ταιριάζει, βάση της ατμόσφαιρας που ήθελα να αποδώσω στην κάθε «σκηνή».
Επιμέλεια: ΕΥΑ ΝΑΤΣΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου