Με βελονιές από λέξεις ράβεται η μνήμη. Στο ύφασμα του φόβου και της απώλειας, κεντιέται μια ιστορία που σφίγγει την ψυχή και δεν αφήνει το βλέμμα να γυρίσει αλλού.
Η Άννα, κορίτσι ακόμη, σηκώνει στους ώμους της κάτι πιο βαρύ από το σώμα της γιαγιάς της — σηκώνει τον κόσμο που γκρεμίστηκε και τον άλλον που δεν έχει ακόμη γεννηθεί.
Η Αναστασία γεννήθηκε σε λάθος εποχή. Σε λάθος γεωγραφία. Σε έναν κόσμο που δεν χαρίστηκε σε καμία γυναίκα. Κι όμως, εκείνη τόλμησε να ζήσει με έναν τρόπο που λίγοι άντεξαν: όχι με κραυγές, αλλά με δύναμη. Όχι με εκδίκηση, αλλά με αντοχή.
Η Μπουάνα δεν σου διηγείται απλώς τη ζωή της. Σε βάζει να την περπατήσεις. Ξυπόλυτος στα στενά της Ρόδου υπό ιταλική κατοχή, με τη μυρωδιά της φτώχειας να μπλέκεται με το θυμό. Με μια βαλίτσα γεμάτη ερωτηματικά και δυο παιδιά στην αγκαλιά, η Αναστασία ξεριζώνεται για το Κονγκό — και εκεί ξεκινά το μεγάλο «γιατί» της ζωής της.
Η Βαλερί Αγγέλου γράφει σαν να αφουγκράζεται τις σιωπές όλων των γυναικών που δεν πρόλαβαν να πουν την ιστορία τους. Η πένα της είναι μεστή, ευαίσθητη, αλλά και γεμάτη στόφα. Δεν φλυαρεί. Δεν χαϊδεύει. Αφήνει τις λέξεις να κάψουν εκεί που πρέπει και να θεραπεύσουν εκεί που πονάς περισσότερο.
Η γραφή της έχει τον ρυθμό του ποταμού του Κονγκό: άλλοτε ήρεμος, σχεδόν γαλήνιος — και ξαφνικά λασπώνει, φουσκώνει, σε καταπίνει. Κι εσύ διαβάζεις χωρίς να σηκώσεις τα μάτια από τη σελίδα. Γιατί δεν είναι μόνο η πλοκή. Είναι οι εικόνες. Οι μυρωδιές. Οι άνθρωποι. Η ντοπιολαλιά της Ρόδου. Το χώμα της Αφρικής. Οι προσευχές. Η μοναξιά. Η ξενιτιά. Η μνήμη.
Δεν είναι απλώς η Ιστορία που ξετυλίγεται. Είναι οι χαρακτήρες που κουβαλούν το βάρος της. Και η Αναστασία δεν είναι λογοτεχνική εφεύρεση· είναι η ενσάρκωση όλων όσων επιβίωσαν χωρίς να ζητήσουν χειροκρότημα. Ένα σύμβολο γυναικείας ενδυνάμωσης, αξιοπρέπειας και σιωπηλής επανάστασης.
Μαζί της, μαθαίνεις. Ανασαίνεις. Ανησυχείς. Ξεχνιέσαι. Και πάνω απ’ όλα, συγκινείσαι με έναν τρόπο βαθύ, απλό και ουσιαστικό.
Αυτό δεν είναι ένα εύκολο βιβλίο. Είναι όμως ένα προσιτό αριστούργημα. Ένα κείμενο που ενώνει τον ρεαλισμό με την ευαισθησία, την αλήθεια με την τέχνη, το παρελθόν με την πιο επιτακτική μας ανάγκη: να μην ξεχνάμε ποιοι ήμασταν για να μη χαθούμε στο ποιοι γινόμαστε.
Αν μια μέρα η Μπουάνα μεταφερθεί στη μικρή ή στη μεγάλη οθόνη, θα είναι η δικαίωση μιας αφήγησης που γεννήθηκε για να ακουστεί μακριά. Γιατί η Αναστασία έζησε σε δύο κόσμους — και βγήκε νικήτρια. Και η Βαλερί Αγγέλου, με το πρώτο της μόλις βιβλίο, απέδειξε ότι μερικές ψυχές κουβαλούν μέσα τους τόμους ολόκληρους, έτοιμους να γεννηθούν.
Ενα βιβλίο που μοιάζει με προσευχή και κραυγή μαζί. Μια προσευχή στη μνήμη του τόπου μας. Και μια κραυγή απέναντι στη λήθη.
Ο Γιάννης Καλπούζος δεν αφηγείται απλώς. Ζωντανεύει. Σκάβει με την πένα του βαθιά, εκεί που η Ιστορία δεν είναι ημερομηνίες και ονόματα, αλλά ζωντανοί άνθρωποι, χώμα, αίμα, μυρωδιά από γιασεμιά και καπνό πολέμου.
📍 Η Κρήτη: όχι φόντο, αλλά πρωταγωνίστρια
Από το 1937 έως το 1945, η Κρήτη γίνεται σκηνή και ψυχή. Δικτατορία Μεταξά, Αλβανικό μέτωπο, Μάχη της Κρήτης, Κατοχή, Αντίσταση. Όλα περνούν μέσα από τα μάτια απλών ανθρώπων – του Νέστορα, της Αριάνθης, της Βιολέτας, του Μιχαλαριά – αλλά και από τα σπλάχνα μιας κοινωνίας που ματώνει για να σταθεί όρθια.
Ο συγγραφέας δεν αποστειρώνει τίποτα. Δεν ωραιοποιεί τον πόλεμο ούτε τους ανθρώπους. Μας δείχνει τους ηρωισμούς, αλλά και τις αδυναμίες. Την αντρειοσύνη, αλλά και τη φθορά. Την πίστη, αλλά και την προδοσία.
> ✍️ «Μ’ έκαμαν αγρίμι οι άλλοι, η φτώχεια κι η καταλαλιά του κόσμου.»
Αυτή η φράση δεν ανήκει μόνο στον ήρωα. Ανήκει σε μια ολόκληρη γενιά που είδε το φως να σβήνει και έπρεπε να παλέψει με το σκοτάδι.
💔 Οι χαρακτήρες: ψυχές σμιλεμένες με πέτρα
Ο Νέστορας δεν είναι ήρωας με χρυσή πανοπλία. Είναι ένας νέος άντρας φτιαγμένος από χώμα και σπασμένες υποσχέσεις. Ένας εραστής που ματώνει, ένας μαχητής που
Για εκείνα που ποθήσαμε και δεν ζήσαμε. Για τις ζωές που δεν ξεχάσαμε, όσο κι αν προσπαθήσαμε.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη μοναξιά από το να θυμάσαι πράγματα που οι άλλοι δεν έζησαν ποτέ. Και δεν υπάρχει μεγαλύτερη αλήθεια από το να αισθάνεσαι ότι κάποτε, κάπου, ήσουν κάτι άλλο. Κάποιος άλλος. Ότι έχεις αγαπήσει με τρόπο που δεν εξηγείται. Πονέσει χωρίς εξήγηση. Φοβηθεί χωρίς λόγο. Σαν κάτι μέσα σου να κουβαλάει το βάρος μιας ζωής που δεν έζησες. Ή που ίσως... έζησες και δεν το θυμάσαι.
🎯 ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ
Στην καρδιά αυτού του σκοτεινού μυθιστορήματος βρίσκεται ένα αμείλικτο ερώτημα: Μπορεί η αγάπη να γίνει φονική; Η Θεοδώρου χτίζει την αφήγηση πάνω στη λεπτή γραμμή μεταξύ έρωτα και εμμονής, ανάμεσα στην ανάγκη για σύνδεση και στην απώλεια κάθε ορίου. Η ίδια η ιδέα του τίτλου — “Σ’ αγαπάω μέχρι θανάτου” — δεν είναι ρομαντική. Είναι προειδοποιητική.
Το βιβλίο δεν εξετάζει απλώς το ποιος σκότωσε. Τοποθετεί το βλέμμα πιο βαθιά: ποιος υπέθαλψε, ποιος αδιαφόρησε, ποιος επέτρεψε σε ένα τέρας να μεγαλώσει ανενόχλητο, ντυμένο με τα ρούχα της αγάπης.
Επιπλέον, διαπραγματεύεται έντονα την απώλεια της μνήμης – όχι μόνο ως σύμπτωμα τραύματος, αλλά και ως αμυντικό μηχανισμό, μια ασπίδα που προστατεύει το μυαλό από την αλήθεια. Ένα ερώτημα αιωρείται διαρκώς: αν η αλήθεια είναι πιο φρικτή από το ψέμα, μήπως το ψέμα είναι λύτρωση;
