" H EΠΙΣΤΡΟΦΗ Οι κόρες της Ελλάδας 1 " της Φιλομήλας Λαπατά.
Δεν το κρύβω ότι είμαι φανατική αναγνώστρια της συγγραφέως,από το πρώτο της βιβλίο,γιατί θαύμασα τον άριστο τρόπο γραφής της.Στην συνέχεια όταν την γνώρισα και προσωπικά θαύμασα το ήθος της,την απλότητά της και την εγκαρδ΄διότητά της με τους ανθρώπους.Ήξερα από την αρχή ότι αγοράζοντας αυτό το βιβλίο της θα με συναρπάσει.Και ομολογώ πως δεν έπεσα έξω.Για άλλη μια φορά η Φιλομήλα Λαπατά έγραψε ένα πολύ αξιόλογο ιστορικό βιβλίο που κρατά αμμοίωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη από την πρώτη έως την τελευταία του σελίδα.Είναι μια τοιχογραφία της εποχής αμέσως μετά από την Επανάσταση που έκαναν οι Έλληνες για να ελευθερωθούν από τους Τούρκους.
Μέσα από την ιστορία των ηρώων της,φαίνονται οι αγώνες των Ελλήνων κατά των Τούρκων και η δημιουργία του νεοσύστατου κράτους της Ελλάδος.
Εκείνο που πραγματικά με συγκλόνησε είναι ότι η ίδια πολιτική κατάσταση που επικρατεί σήμερα,υπήρχε και το 1835.Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από την συζήτηση που κάνει στον Σέργιο Βογιατζόγλου ( ο οποίος μόλις έχει επιστρέψει στην Ελλάδα από την Κων/πολη για διάφορες υποθέσεις ),ο αγωγιάτης που μεταφέρει με την άμαξα ,από τον Πειραιά στην Αθήνα στην σελίδα 28: << Ο αγωγιάτης εξακολούθησε τον μονόλογο,καθώς παρατήρησε πως μια υποψία ενδιαφέροντος είχε φανεί,για πρώτη φορά από το πρωί,στο αινιγματικό πρόσωπο του ξένου.
<< Τώρα,μετά την απελευθέρωση,τον βασιλέα και τον ξένο παρά που μπήκε στην Ελλάδα,τα πράγματα θ αλλάξουνε προς το καλύτερο για τους Έλληνες και προπαντός για τον φτωχό κοσμάκη.Έτσι πιστεύουμε ούλοι,δηλαδής.Πέρσι ένας ξενόφερτος,Φραντσέζος θαρρώ,περιηγητής σαν και του λόγου σας,που μιλούσε κάτι κουτσές στραβές ελληνικούρες,καθώς τον ήφερνα στην Αθήνα,μου λεγε πως η Ελλάδα είναι η πιο εύμορφη χώρα του κόσμου ούλου και πως εμείς οι Έλληνες είμαστε μεγάλοι βλάκες,με το συμπάθιοδηλαδής,γιατί δεν ξεύρουμε να την εχτιμήσουμε.Έλεγε κι άλλα παλαβά,να,πως οι μεγαλύτεροι οχτροί της αντίς οι Τούρκοι είναι οι ίδιοι οι Έλληνες!Είπα στην αρχή μπας και δεν είχα καταλάβει τι έλεγε,μια και ο λεγάμενος δε μιλούσε καλά τα ελληνικά.Κι όμως,κι όμως,είχα καταλάβει και παρακαταλάβει!Μ έπιασε το γινάτι τότες.Άκου κει,οχτροί της πατρίδας μας εμείς οιΈλληνες,που μύρια όσα έχουμε υποφέρει αιώνες καν και καν!Ήρτανε οι ξένοι να μας κρίνουνε!Χα!Να πούνε τη χαζομάρα τους,μη και χάσουνε!Μ έπνιξε το γδίκιο,το πατριωτικό μου.Δεν του ματαμίλησα.Μουγγός έκαμα την αποδέλοιπη διαδρομή.Τον ήφερα στην πόλη και τον απαράτησα σύξυλο κάτω απ την Ακρόπολη,για να μάθει.Μάλιστα!>>
Ο αγωγιάτης σταμάτησε και ρούφηξε την μύξα του.Κατόπιν πήρε πάλι φόρα και συνέχισε.
<<Καμιάσ φορά,όμως,όταν το καλοσυλλογιέμαι με κρύα την κεφαλή,λέγω μπορεί να χε και γδίκιο ο ξένος,αν κρίνω απ το τι γίνηκε μετά την απελευθέρωση αναμεταξύ Ελλήνων πατριωτών κι αγωνιστών.Πρώτα ενωμένοι ούλοι ενάντια στον οχτρό,ύστερις,μόλις τονε διώξαμε και πήγε στον οξαποδό,αρχίσαμε να φαγωνόμαστε συναμετάξυ μας.Χωριστήκανε ούλοι οι Έλληνες σε φατρίες.Φτου!Εεε,έτρωγε γιος τον πατέρα και πατέρας τον γιο,αδρεφός τον αδρεφό,φίλος τον φίλο.Ξεχαστήκανε στο πιτς φιτίλι κι οι αγώνες κι η λευτεριά.Κει να γδιείτε,αφέντη.Ποιος θ αρπάξει τα πλιότερα.Ποιος θα πάρει πόστο κι αξιώματα στο γκουβέρνο.Και καταχρήσεις εθνικών παράδων γένηκαν,και μίση,και προδοσίες,κι ούλα τα σατανικά,ακόμα και ληστοσυμμορίες αγωνιστών.Μάλιστα.Γιατί οι Έλληνες είναι καλοί στον πόλεμο,αλλά κακοί στην ειρήνη.Γιατί δημοκρατία λέγουμε κι αναρχίσα έχουμε στην κούτρα μας.Να κάμει ο καθένας κουμάντο,ό,τι θέλει δηλαδής,ό,τι του καπνίσει,και λογαριασμό να μη δίνει κανενού.Ούλα για την πάρτη του.Τούτο πάει να πει δημοκρατία για τον Έλληνα.Αδιόρθωτοι.Φτου!Μέχρι και τον Καποδίστρια,τον πρώτο γκουβερνατόρο μας,τονε φάγαμε στο τέλος,ανάθεμά μας,τον ίδιονε που δικόνε του κατόρθωμα ήτονε τ οριστικό τέλος της Τουρκοκρατίας στην Ελλάδα μας,καταπώς λέγουνε οι γραμματιζούμενοι πάντα.Σπουδαίος κι ικανός ο λεγάμενος,θρήσκος και καλός χριστιανός.Όχι πως τα καμε και τούτος ούλα σωστά.Έπραξε λάθη,όχι τίποτις σπουδαίο,αλλά,να,νόμισε πως τούτος ο τόπος μπορούσε να γίνει Ευρώπα μπαμ και κάτω.Σιγά που θα γινότανε!Οι Έλληνες χωριστήκανε τότες και φκιάσανε τις φατρίες.Πολιτεύτηκε,λέγουνε,διχτατορικά.Ποιος ξεύρει,μπορεί να χε και γδίκιο ο λεγάμενος.Ήρτανε οι Μεγάλες Δυνάμεις - έτσι λέγουνε κείνους που μας δώκανε τον παρά τους,να λέμε του στραβού το γδίκιο - και μας κατσικωθήκανε στον σβέρκο.Αλλά γιατί θα μας τον δίνανε τον παρά τους,παρακαλώ;Για την ψυχή της μάνας τους ή για τα εύμορφά μας όμματα; Είχανε και δαύτοι κατά νου το δικόνε τους νιτερέσο.Αλλά γω, που μαι αγράμματος κι όχι καλαμαράς,ένα ξεύρω:Όποιος έχει τον παρά,έχει και το κουμάντο.Τέλος!Αλλά να φαγωθούμε και συναμετάξυ μας και να αρχινήσουμε τον εμφύλιο,εεε,τούτο πάει πολύ!Κι ύστερις βρίζουμε τους ξένους.Οι ποίξοι και οι δείξοι.Μα, ο Έλληνας,καταπώς φαίνεται δηλαδής,δεν χρωστάει καλό κανενού.Αν τον ακούσεις,πάντα οι άλλοι φταίνε για τα παθήματά του.Ποτέ ο ίδιος.Του λόγου του;Άγιος!Οι ξένοι;Διαόλοι!Άσε πια που πιστεύει πως ούλοι τονε κυνηγάνε,πως τονε ζουλεύουνε τάχατες,γιατί είναι μοναδικός και διαφορετικός απ τους αποδέλοιπους του κόσμου,επειδής τάχα έχει παππούδες και προπάππουδες αρχαίους!Ασ τα να πάνε,εφέντη.Φτου και πάλι φτου!>>
Εντύπωση προκαλεί και η θέση της γυναίκας στην νεοσύστατη Ελλάδα όπως την β΄λέπουμε από την πρωταγωνίστρια Κοραλία Τζάβαλου και τον σύζυγό της Τζώρτζη στην σελίδα 38:<< Δε ζήλευε μόνο τοπαρόν της γυναίκας του,ζήλευε το παρελθόν της αλλά και το μέλλον της - μάλλον δίχως τον ίδιο,όπως φοβόταν,αν είχε το αναμενόμενο τέλος ήρωα - και προπαντός το γεγονός πως την ένιωθε ανώτεή του,επειδή εκείνη είχε κατορθώσει να μάθει γραφή και ανάγνωση,σπάνιο γεγονός για την εποχή.
<< Πολύ δουλεύει τομυαλό σου,Κοραλία.Να σκέφτεσαι λιγότερο για να ζήσεις περισσότερο!>> της έλεγε σε ξεσπάσματα ζήλιας και θυμού.
Μέσα στην ημιμάθειά του αντιλαμβανόταν έναν απ τους μεγάλους κανόνες της ζωής:Όποιος ξέρει γράμματα,εξουσιάζει ευκολότερα όσους δεν ξέρουν.Όλα αυτά σε σύγκριση πάντα με τον ίδιο,ο οποίος με δυσκολία ήξερε να βάζει την υπογραφή του.Όμως,ας είναι καλά η τύχη - γιατί κι αυτή είναι απαρίτητη στηη ζωή -,η εξυπνάδα,η πνευματική περιέργεια και η όρεξη της Κοραλίας για μάθηση,και προπαντός η έγκαιρη συνειδητοποίηση πως η γνώση είναι δύναμη και μεγάλο όπλο στη ζωή.Δάσκαλός της υπήρξε ο αδελφός του πατέρα της,ιερομόναχος στη σχολή του Γρηγορίου Σωτηριανού,τουεπονομαζόμενου <<Σωτήρη >>,η οποία εκείνα τα χρόνια ήταν το πρώτο σχολείο της Αθήνας,το λεγόμενο << Φροντιστήριο ελληνικών και κοινών μαθημάτων >>,που πρόσφερε γνώση σε εκατοντάδες ελληνόπουλα μέχρι τον καιρό της απελευθέρωσης.
Ο ιερομόναχος θείος έκανε μάθημα στην Κοραλία στο σπίτι,γιατί ποιος είχε ακούσει εκείνα τα χρόνια κορίτσι πράμα να πηγαίνει σχολείο και πόσο μάλλον να είναι και κόρη ξωτάρηδων.Ανήκουστο!Οι γονείς της,άνθρωποι απλοί,εργατικοί και ανα΄λφάβητοι,παρότι ο πατέρας της προερχόταν από παλιά ξεπεσμένη οικογένεια παζαριτών που υποβαθμίστηκαν σε ξωτάρηδες,δεν είχαν φέρει αντίρρηση στην επιμελή κόρη τους με τα ασυμβίβαστα γονίδια,γιατί ο αναλφάβητος άνθρωπος πάντα κατανοεί τη σημασία που έχουν τα γράμματα για μια καλύτερη ζωή και πάντα έχει τον διακαή πόθο να σπουδάσει τα παιδιά του.Ήταν,βέβαια,και η παρουσία του λόγιου θείου,που βοηθούσε σε κάποιες αντισυμβατικές αποφάσεις.Οι γονείς της Κοραλίας πίστευαν πως την όρεξη για μάθηση,η κόρη τους την είχε κληρονομήσει απ τον παππού της απ τη μεριά του πατέρα της,ο οποίος υπήρξε μπροστά απ την εποχή του σε συμπεριφορές και ιδέες,και γι αυτό οι ίδιοι δεν μπορούσαν να κάνουν άλλο απ το ν αποδεχτούν τη σχέση της με τα βιβλία.Απ τη γιαγιά της είχε πάρει τα κόκκινα μαλλιά και την όρεξη να ρουφήξει τη ζωή,όρεξη η οποία,όπως πίστευε ο λαός,συνήθως συνόδευε το συγκεκριμένο χρώμα.Οι δε καλοκάγαθοι γονείς της της είχαν κληροδοτήσει την υπομονή,τη λαική σοφία τους και τον ανθρωπισμό,υπόγειο και αφανή,που θα τη διέκρινε μέχρι το τέλος της ζωής της.
Σιγά σιγά,καθώς τα χρόνια βάραιναν πάνω στη σχέση του ζεύγους Τζάβαλου,η Κοραλία μεταβλήθηκε σε πράγμα,το οποίο ο Τζώρτζης μπορούσε να κάνει ό,τι ήθελε.Εκείνη η νεαρή κοπέλα με τα μαύρα μάτια και τα κόκκινα δαχτυλίδια για μαλιά τού ανήκε ολοκληροτικά.Μπορούσε να την αγαπάει ή να τη μισεί,να τη χαιδεύει ή να τη δέρνει,ακόμα και να τη φονεύσει δίχως ενδοιασμούς.Δικιά του ήταν,ό,τι ήθελε την έκανε!
<< Καμιά συσταζούμενη γυναίκα δεν ξεύρει γραφή κι ανάγνωση.Τούτες είναι δουλειές αντρίκειες,για γραμματιζούμενους καλαμαράδες.Ξέρεις εσύ καμιά;>> έκανε μια φορά τη ρητορική ερώτηση ο Τζώρτζης,έτσι για να την αποστομώσει.
<< Πως,υπάρχουν μερικές...>> τόλμησε να πει η Κοραλία.<< Μάλιστα,μια Αρτεμισία Τζεντιλέσκι,το 1616 έγινε δεκτή στην Ακαδημία Σχεδίου της Φλωρεντίας >>,παρασύρθηκε και συνέχισε την αδιέξοδη συζήτηση,καθώς την έπνιγαν το δίκιο και η αγανάκτηση.
Βέβαια,δεν ήξερε καν κατά πού έπεφτε η Φλωρεντία,ούτε γνώριζε το γεγονός ότι πολύ αργότερα η Τζεντιλέσκι θα γινόταν η πρώτη γυναίκα - φεμινιστικό είδωλο στην Ιστορία,αλλά την ανεκτίμητη πληροφορία τής την είχε δώσει κάποτε ο θείος της και η Κοραλία την είχε φυτέψει κατευθείαν στην καρδιά της.Άστραψε και βρόντηξε ο Τζάβαλος κι εκείνη προσπάθησε να θυμηθεί σε ποιες άλλες δύσκολες στιγμές της κοινής τους ζωής είχε δει τον ίδιο κακό θυμό στα μάτια του,που μπορούσε να τον κάνει και φονιά.Έτσι,στην έξαρση του πάθους και της κακοήθους βλακείας του,έκανε κομμάτια και κατέστρεψε τα δυο σπάνια βιβλία της,δώρα απ τον ιερομόναχο θείο της.
Απ όλες τις καταστροφές που η Κοραλία είχε υποστεί κατά τη διάρκεια της ζωής της αυτή ήταν η χειρότερη.Έκλαψε δέκα μερόνυχτα με συντριβή.>>
Επίσης συγκλονιστική είναιν και η ζωή της Λέγκως Βαρβαρέσου που όπως λέγει και στο οπισθόφυλλο είναι :<< Μια γυναίκα κόρη οικογένειας επιφανών αγωνιστών της Επανάστασης του 1821,επιστρέφει στην Αθήνα του 1836,έπειτα από αναγκαστική εικοσαετή απομάκρυνση απ την Ελλάδα.Μια Ελληνίδα με προφίλ για μενταγιόν,η οποία δεν αγαπήθηκε όσο της άξιζε στην πατρίδα της και γι αυτό στα μάτια της κρύβει τον πόνο της γυναίκας που της έκλεψαν την εφηβεία,επιστρέφει για να διεκδικήσει πίσω τον εαυτό της,για να εκδικηθεί όσους της στέρησαν την ταυτότητά της,για να μπορέσει να ζήσει.
Βαθιές πληγές και ανοιχτοί λογαριασμοί προκαλούνται από μια θυσία η οποία κατέληξε σε έναν απαγορευμένο έρωτα,που σημάδεψε τη ζωή μιας αρχοντικής οικογένειας κατά τη διάρκεια των προεπαναστατικών χρόνων στην Αθήνα.Ατμοσφαιρικές καταστάσεις,μυστήρια και γρίφοι της ανθρώπινης ύπαρξης κυριαρχούν σε ένα κοινωνικό περιβάλλον όπου η παρουσία του άντρα βαραίνει ασφυκτικά.Εκδίκηση,στγχώρεση και λύτρωση γεννούν έντονα συναισθήματα στους ήρωες αυτής της κοινωνικής τοιχογραφίας.Ως προιόν ιστορικής έρευνας,καταγράφεται μια λεπτομερέστατη περιγραφή της καθημερινής αθηναικής ζωής,με ανάλυση χαρακτήρων και επιμέρους ιστορίες πουδένουν με την κεντρική ιστορία και πλουτίζουν την πλοκή.Έρωτες,πόλεμοι,πολιτική,σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων,οθωμανική εξουσία συνθέτουν τον μύθο του αφηγήματος.
Η Φιλομήλα Λαπατά σκιαγραφεί το πορτρέτο της Αθήνας του 1800,με ολοκληρωμένους χαρακτήρες που ξεδιπλώνονται σε μια ρεαλιστική και συναρπαστική πλοκή,θίγοντας θέματα ανθρώπινων σχέσεων και υπαρξιακής αναζήτησης.Ανασυνθέτει,με έναν δικό της τρόπο,την ατμόσφαιρα μιας ολόκληρης εποχής της Ιστορίας μας.Μιλάει για τη ζωή,τη μοίρα,τις επιλογές μας,τις σχέσεις,τη μνήμη ως κατάρα,το μίσος,την οργή,την υπέρβαση ορίων και τη λύρωση.>>
Συγχαρητήρια για άλλη μια φορά για το συγκλονιστικό ταξίδι που μας χάρισε με το βιβλό της αυτό η Φιλομήλα Λαπατά.Εύχομαι από καρδιάς να είναι πάντα καλά και γεμάτη έμπνευση για να μας χαρίζει τέτοιααριστουργήματα.Περιμένω με αγωνία το επόμενο βιβλίο της
Πάντα Επιτυχίες!!!!!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου