ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ του ΝΙΚΟΥ ΒΙΤΩΛΙΩΤΗ στο ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΠΑΡΕΑΣ

  Ο Νίκος Βιτωλιώτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1971 και μεγάλωσε στον Πειραιά. Έχει σπουδάσει Οικονομικά και Ευρωπαϊκό Πολιτισμό και έχει κάνει διάφορες δουλειές όπως μεταφραστής γαλλικών συνταγών, εργάτης σε εργοστάσιο, security σε συναυλίες (η καλύτερη απ' όλες), τραπεζικός, δημόσιος υπάλληλος, ενώ ως φοιτητής παρέδιδε για ένα διάστημα και ιδιαιτέρα μαθήματα. Είναι παντρεμένος και έχει δύο παιδιά. Του αρέσει να ταξιδεύει στην πραγματική ζωή αλλά και με τη φαντασία του. Δηλώνει φανατικός βιβλιόφιλος και σινεφίλ. Ζει στην Αθήνα και, αν κάποια στιγμή συνταξιοδοτηθεί, ίσως εγκατασταθεί μόνιμα στη Βίτωλη απ' όπου κατάγεται ένας πρόγονός του. Το μυθιστόρημα "Σαραντακάτι καλοκαίρια" είναι το πρώτο του βιβλίο που δημοσιεύεται αλλά πάντα κρατά και κάποια μισοτελειωμένα χειρόγραφα στο συρτάρι του.

1. Πρώτα από όλα ποιο το κίνητρο που σας έκανε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή. Θα σας ενδιέφερε κάποιο άλλο είδος πέρα του μυθιστορήματος όπως είναι πχ η ποίηση, σενάριο, ή οτιδήποτε άλλο;

Απλά είχα κάτι να πω και σκέφτηκα ότι μπορεί να ενδιέφερε και άλλους. Προβληματισμοί κοινοί, διαχρονικοί και αναπάντητοι. Αλλά όταν γράφεις και τα βγάζεις από μέσα σου και τα μοιράζεσαι αισθάνεσαι καλύτερα, έτσι δεν είναι; Κάτι σαν αυτό – ψυχοθεραπεία σε τιμή ευκαιρίας δηλαδή…

Ποίηση δεν θα μπορούσαν να γράψω, οι ποιητές πρέπει να έχουν ένα ειδικό ταλέντο που εγώ δεν το διαθέτω. Είναι πραγματικά χαρισματικοί και ξεχωριστοί και κάνουν κάτι που εγώ δεν θα μπορούσα. Σενάριο όμως θα με ενδιέφερε. 

2. Ένας συγγραφέας πιστεύετε ότι πρέπει να κρατάει σταθερά το είδος που έχει επιλέξει; Το να μπει στη διαδικασία να δοκιμάσει κι άλλα είδη γραφής είναι ρίσκο για τον ίδιο αλλά και για τον κόσμο του;

Η αλλαγή ανανεώνει. Το ρίσκο φέρνει τα μεγάλα οφέλη και όχι μόνο τις μεγάλες καταστροφές. Άλλωστε αν δεν τα πας καλά δεν το ξανακάνεις αλλά τουλάχιστον δεν θα σου μείνει η απορία τι θα ‘χε συμβεί αν… Ο κόσμος κρίνει αλλά και συγχωρεί, δεν καταδικάζει μόνο.

3. Η δημιουργία ενός μυθιστορήματος επιβάλλει μια διαδικασία στο μυαλό του κάθε συγγραφέα να δημιουργήσει χαρακτήρες, τοπία, εποχές και όλα όσα χρειάζονται ώστε στο αποτέλεσμα να προσφέρει στον αναγνώστη αυτή την αμεσότητα και να τον κάνει να "δεθεί" με αυτό που διαβάζει! Από που αντλείτε αυτή την έμπνευση σε κάθε έργο σας και ποσό δύσκολο μπορεί να είναι όλο αυτό; 

Από παντού. Όπως λέει και το ρητό: Προσοχή, είμαι συγγραφέας. Οτιδήποτε πεις ή κάνεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ένα έργο μου…

Εντάξει, το σύγχρονο μυθιστόρημα προφανώς αντλεί έμπνευση από τις καθημερινές εμπειρίες του συγγραφέα και του περιβάλλοντος του. Όποιος γράφει ιστορικό μυθιστόρημα πρέπει να έχει καλή γνώση της περιόδου που χρησιμοποιεί ως σκηνικό της ιστορίας του, αυτό είναι το βασικότερο στο είδος. Αν γράφεις κυβερνοπάνκ πρέπει να το ‘χεις με την τεχνολογία και τα gadgets (εγώ δεν θα μπορέσω ποτέ να γράψω κυβερνοπάνκ γιατί είμαι ανεπίδεκτος με τα παρελκόμενα, ίσα που χρησιμοποιώ το smartphone). Και πάει λέγοντας. Βασικά πρέπει κάτι να σου κάνει κλικ ή να θες να διηγηθείς κάτι πολύ. Αυτό νομίζω ότι αρκεί.

4. Για κάθε βιβλίο σας, υπήρξε κάποιο κίνητρο-αφορμή ώστε να σας δώσει το πράσινο φως για να κάνετε την αρχή στη συγγραφή του;

Ναι, και για ό,τι έχω εκδώσει, και για αυτό που γράφω τώρα αλλά και για αυτά που έχω στο συρτάρι και που ίσως να μην εκδοθούν ποτέ, το πράσινο φως μου το έδωσε το τέλος της ιστορίας. Δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζω επ’ ακριβώς πώς φτάνει αυτή στο τέλος αρκεί να ξέρω το τέλος. Παράξενο ε; Κι όμως, αν το σκεφτείς έχει λογική. Το τέλος είναι ο σκοπός, ο στόχος, σωστά;

5. Πες μας λίγα λόγια για το βιβλίο σου «Σαραντακάτι Καλοκαίρια»

Λοιπόν, θα χρησιμοποιήσω αυτό που μου είπε ένας αναγνώστης. Είναι ο καθρέφτης μιας γενιάς, αυτής των σαράντα με πενήντα, των σαραντακάτι δηλαδή. Σε αυτή την ηλικία δεν αισθάνεσαι συνήθως τόσο μεγάλος όμως έρχεται η στιγμή που συνειδητοποιείς ότι αυτό που έχεις μπροστά σου είναι λιγότερο από αυτό που έχει ήδη τρέξει πίσω σου. Και αυτό τρομάζει λίγο (ή και πολύ, ανάλογα με τη διάθεση). Κι αν έχεις και παιδιά, τότε δεν μπορείς να καταλάβεις πότε ήσουν εσύ το παιδί και πότε έχεις δικά σου παιδιά. Όλα αυτά είναι ιδωμένα μέσα από την οπτική ενός 45αρη, ενός άντρα δηλαδή. Πάντως να μην τρομάζουν οι υποψήφιες αναγνώστριες, ο πραγματικός πρωταγωνιστής των Σαραντακάτι Καλοκαιριών είναι ο χρόνος και ο 45αρης φίλος μας κάθε άλλο παρά εξιδανικευμένος παρουσιάζεται. Μέχρι που μια αναγνώστριά μου ταυτίστηκε (όπως τουλάχιστον μου ‘πε) περισσότερο με τον ήρωά μας παρά με την ταλαίπωρη σύζυγό του…. Επιβάλλεται λέει να το διαβάσουν όλες οι γυναίκες για να καταλάβουν πώς σκέφτεται ο μέσος άνδρας.

6. Μετά την ολοκλήρωση του έργου σας, χρειάζεστε μια δεύτερη γνώμη από κάποιο οικείο πρόσωπο πριν προχωρήσει επίσημα στα χέρια του εκδότη;

Πάντα. Και δύο και τρεις γνώμες. Και οι καλύτερες είναι αυτές των πιο μακρινών γιατί οι κοντινοί μας αγαπάνε και μεροληπτούν.

7. Πως αντιμετωπίζετε τυχών αρνητικές κριτικές; 

Μέσα στο παιχνίδι. Δεν μπορεί να αρέσει ένα έργο το ίδιο σε όλους. Ούτε θα με ρίξουν ούτε θα τις αγνοήσω. Θα σταθμιστούν διάφοροι παράγοντες, ποιός και γιατί την κάνει και θα αξιοποιηθούν καταλλήλως. Μπορεί και να ‘χουν δίκιο και να βοηθήσουν στη βελτίωση, μόνο έργα του Πάπα είναι αψεγάδιαστα, σωστά; Κι εγώ δεν είμαι καν καθολικός… 

 

8. Πείτε μας τη γνώμη σας για την πορεία του βιβλίου και την εξέλιξη του σε αυτές τις δύσκολες εποχές.

Ε, τα πράγματα δεν είναι εύκολα για κανέναν, γιατί να είναι για το βιβλίο; Και επειδή καλώς ή κακώς δεν θεωρείται είδος πρώτης ανάγκης, οι δαπάνες για βιβλία είναι από τις πρώτες που περικόπηκαν. Ευτυχώς η τεχνολογική πρόοδος βοηθά στον περιορισμό του κόστους και αντισταθμίζει λίγο τα υπόλοιπα.

9. Είστε αισιόδοξος για το μέλλον της λογοτεχνίας, με τη μορφή του χειροπιαστού βιβλίου και όχι των e-books; Πιστεύετε πως ο κόσμος θα συνεχίσει να βρίσκει τρόπους να διαβάζει παρά τα προβλήματα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει;

Για μια γενιά ακόμα ναι. Τώρα για τους σημερινούς δεκάχρονους δεν ξέρω. Εδώ στη Φινλανδία λέει, δεν μαθαίνουν πια τα παιδιά γραφή αλλά πληκτρολόγηση στον Η/Υ. Δεν ξέρω αν η είδηση αληθεύει ή αν είναι τρολλιά, αλλά κάτι δείχνει. Πάντως, το βινύλιο που είχε θεωρηθεί νεκρό, έχει κάνει εδώ και λίγα χρόνια νέους φανατικούς οπαδούς.

10. Συγγραφή και παράλληλη εργασία. Πόσο εφικτό μπορεί να είναι για έναν συγγραφέα αυτός ο συνδυασμός χωρίς τις ανάλογες συνέπειες αντίστοιχα γνωρίζοντας ότι η συγγραφή "επιβάλλει" καθαρό μυαλό και ένα είδος ηρεμίας από οποιουσδήποτε εξωτερικούς παράγοντες;

Χαχα, η περίπτωση μου. Θα πω απλά ότι αποδίδω καλύτερα υπό πίεση. Super dad, super author, super professional ή μήπως πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης σαν το Βέγγο; Εντάξει, η νεκροψία θα δείξει, μακάρι κάποια στιγμή να μπορώ να ζω από τα γραπτά μου.

11. Αγαπημένα βιβλία όπως και αγαπημένοι Έλληνες και ξένοι συγγραφείς;

Από έλληνες όλη η γενιά του ’30, φυσικά ο Καζαντζάκης, ο Ραπτόπουλος από τους νεότερους. Από ξένους, ο Τομ Ρόμπινς, ο Έκο, ο Ουίλλιαμ Γκίμπσον. Βιβλία, ανάλογα το είδος. Το Άρωμα του Ονείρου κορυφαίο, όπως και το Όνομα του Ρόδου, Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, η Πριγκιπέσσα Ιζαμπώ, ο Υφαντόκοσμος, τι να πρωτοπώ, θα αδικήσω πολύ κόσμο και δεν κάνει, ιεροσυλία. Και είναι και τόσοι που δεν έχω προλάβει να διαβάσω.

12. Θεωρείτε πως η φαντασία, οι εμπειρίες και το ταλέντο είναι ικανά να ανταπεξέλθουν στην συγγραφή ενός βιβλίου ή επιβάλλεται και μια περισσότερο μόρφωση ώστε να είναι δεδομένη και η επιτυχία;

Όλα βοηθούν αλλά χωρίς το ταλέντο δύσκολα προχωράς. Ευτυχώς το ταλέντο είναι κάτι που καλλιεργείται. Τον μόνο εντελώς ατάλαντο που έχω γνωρίσει είναι ο εαυτός μου στο χορό.

13. Έμπνευση. Υπάρχουν στιγμές που σε ανύποπτο χώρο και χρόνο απρόοπτα χτυπάει το καμπανάκι; Τι γίνετε όταν έρθει απρόσμενα και σας βρει μακριά από τον προσωπικό σας χώρο;

Εννοείται. Και τότε είναι που παίρνω ένα απλανές βλέμμα και αρχίζω να παραμιλώ και να με κοιτούν όλοι περίεργα.

14. Προσωπικά βιώματα και εμπειρίες παίρνουν θέση στην γραφή σας; Και αν ναι πόσο εύκολο είναι να εκτίθεται κάτι προσωπικό δικό σας δημόσια;

Ναι, οπωσδήποτε. Αν εξαιρέσουμε την hardcore επιστημονική φαντασία (αλλά κι αυτό δεν είναι απόλυτο), το κάθε έργο έχει σίγουρα ένα κομμάτι του δημιουργού του. Είπαμε, αυτό – ψυχανάλυση…..

15. Ελεύθερος χρόνος; Και πως αξιοποιείται;

Μόνο το καλοκαίρι, όταν κάνω στάση από τη σχολή και όταν σταματάνε οι απογευματινές δραστηριότητες των παιδιών. Συνήθως θα δω ταινίες ή σειρές και θα πάω εκδρομές. Α, και στο χωριό θα κάνω τίποτα χειρωνακτικές εργασίες για εκτόνωση. Εννοείται ότι το διάβασμα δεν αφορά τον ελεύθερο χρόνο μου αλλά είναι κομμάτι της καθημερινότητάς μου, δεν σταματά ποτέ.

16. Τελειώνετε συγγραφικά ένα βιβλίο...και ολοκληρωμένο πλέον στα χέρια σας εσείς από τη θέση του αναγνώστη έχει υπάρξει φορά που σας έβαλε στη διαδικασία να σας κάνει να σκεφτείτε, να αναλογιστείτε ,να γίνετε πιο ώριμος κατά κάποιο τρόπο από αυτό το οποίο εσείς ο ίδιος δημιουργήσατε;

Φυσικά, στο πλαίσιο της αυτό – ψυχοθεραπείας…..

17. Τι θεωρείτε επιτυχία για εσάς από το αναγνωστικό κοινό σε κάθε δημιούργημα σας;

Να δημιουργεί συναισθήματα, να αφήνει κάτι έστω και αν δεν είναι το πιο θετικό. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει περάσει αδιάφορο.

18. Ο κάθε ήρωας του βιβλίου σας, έχει κατά κάποιο τρόπο δρομολογηθεί στον χαρακτήρα του εξ αρχής ή στην πορεία οι ανατροπές και οι απρόοπτες εξελίξεις επηρεάζουν και γίνονται και οι ανάλογες εναλλαγές;

Έχει μπει το βασικό πλαίσιο όμως ως γνωστόν τα πάντα αλλάζουν κι αυτό περιλαμβάνει και τους λογοτεχνικούς χαρακτήρες. Είναι και μέρος της γοητείας της συγγραφής, αλλάζεις κατά το δοκούν πρόσωπα και καταστάσεις, κάτι σαν το δημιουργό του κόσμου. Και αν ψωνιστείς και λίγο, του αλλάζεις τα φώτα…

19. Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο υποψήφιο συγγραφέα που θέλει να κάνει τα όνειρα του πραγματικότητα μέσα από τον χώρο του βιβλίου;

Να τολμήσει και να μην απογοητευτεί με την πρώτη χυλόπιτα.

20. Ποιο είναι το ΜΟΤΟ που ακολουθείτε; Η τελευταία λέξη δικιά σας!

Είναι χοντρό να πω «κάτω οι γκόμενες»; Αν ναι, να πω «όλα θα φτιάξουν!».

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

«Ο χρόνος ο αληθινός σαν μικρό παιδί είναι εξόριστος, ο χρόνος ο αληθινός είναι ο γιος μας ο μεγάλος κι ο μικρός» κατά Σαββόπουλο, βρίσκεται στον πυρήνα του μυθιστορήματος του Νίκου Βιτωλιώτη «Σαραντακάτι καλοκαίρια» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λυκόφως.
Ο αναγνώστης, μέσα από την ιστορία του Δημήτρη Γανώτα, συνειδητοποιεί ότι ο χρόνος τρέχει και δεν περιμένει. Ο Γανώτας, πρώην τραπεζικός υπάλληλος καριέρας και νυν άνεργος, έκανε την επανάστασή του γύρω στα σαράντα του και μετά από περίπου τρία χρόνια κάνει τον απολογισμό της ζωής του, ενώ βρίσκεται σε οικογενειακές διακοπές σε πολυτελές resort. Το ανέμελο παιδί των ’70s, ο ανασφαλής έφηβος των ’80s, το ανερχόμενο αλαζονικό στέλεχος των ’90s και ο οικογενειάρχης των ’00s προσπαθεί να καταλάβει αν η ζωή που έζησε και που ακόμα ζει είναι αυτή που ο ίδιος επέλεξε ή αν χάθηκε κάπου στην πορεία. Μαζί του και η σύζυγός του Μυρσίνη Καρέλλα (που παλεύει με τα δικά της τέρατα) και τα δυο τους παιδιά που ζουν μια ζωή πολύ διαφορετική από αυτή που έζησαν οι γονείς του κι εκείνος σαραντακάτι χρόνια πριν.
Ο Δημήτρης Γανώτας ανατρέχει σε περασμένα καλοκαίρια διαφόρων φάσεων της ζωής του. Μια παρέλαση αναμνήσεων και ξεχασμένων προσώπων έρχονται στην επιφάνεια και ξυπνάνε παλιούς πόθους και ανεκπλήρωτες επιθυμίες. Το κορίτσι από το Καζακστάν, η Πριγκίπισσα των Τατάρων, όπως την αποκαλεί κι όπως τη φαντάστηκε στο όνειρό του (ή μήπως ξυπνητός;) είναι απλώς μια από τις αφορμές που ψάχνει.
Ένα νοσταλγικό και βαθιά ανθρώπινο βιβλίο για αυτά που είχαμε και χάσαμε.

ΕΥΑ ΝΑΤΣΗ - ΕΥΑ ΜΑΡΑΚΗ